معرفت خداوند عظیم قدیر و آثار آن

عَظُمَ الخالقُ فی اَنفُسِهم فَصَغُر مادونَهُ فی اَعیُنِهِم

 پارسایان عظمت و بزرگی خداوند را دریافتند و به همان میزان ناچیزی غیر او را ادراک نمودند و شاید علت بزرگی و عظمت ارواح متقین که به راحتی سختیها را خریدار می شوند و نعمت و رفاه و قدرت و شهرت، آنان را از جای به در نمی برد، همین باشد که با عظیم حقیقی متعال پیوسته اند.

و این که پارسایان قدرتهای ظاهری و تهدیدهای دروغین زورمداران را به هیچ می انگارند، همین نکته است که فقط او را قدیر مطلق می دانند و عظمتها و نیروهای ظاهری، چشمان آنها را خیره نمی سازد که ان الله علی کل شیء قدیر. فلذا هیچگاه دچار فرد پرستی و قدرت پرستی نمی شوند و روشن است که چنین دیدگاهی عظمت و استقلال حقیقی ملتی را در برابر قلدران تا بن دندان مسلح تضمین می نماید. این است ظهور توحید نظری ناب در صحنه توحید عملی و این است عینیت دیانت و سیاست.

و در این نگاه قدرتهای حق را با نیروهای باطل از جهت مظهر بودن قدرت الهی را تفاوتی نیست.

هم قدرتهای حق و هم قوای باطل، همه و همه از مظاهر قدرت بی پایان خداوند است که در مدت کوتاه دنیایی به آدمی اعم از مؤمن و کافر عاریت داده است تا او را بیازماید که چگونه عمل می کند.

علم الیقین، عین الیقین

فَهُم والجَنة کَمَن قَد رآها فَهُم فیها مُنَعَّمُونَ و هَم و النارُ کَمَن قد رآها فهم فیها مُعَذَّبونَ

نسبتشان با بهشت و دوزخ بدان سان است که گوئی آنها را می بینند و حتی نعمتهای بهشتی و عذابهای جهنم را احساس می کنند. پارسای عارف در اثر تهذیب و تزکیه نفس به درجه ای از علم می رسد که آن را مرتبه عین الیقین گویند و در آن مرتبه معلومات انسان، دیگر از طریق صورتهای علمیه حصولی ذهنی به دست نمی آید واسطه ای در کار نیست و وجود عینی و علمی معلوم عین یک دیگرند. و معلوم با تمام وجود و هستی اش در نزد عالم حاضر است این مرتبه را درجه شهود و رویت یا وجدان و علم حضوری گویند که رتبه ای است بس بالاتر از مرحله علم الیقین.

تصورات و تصدیقات ما نسبت به جهان آخرت در سطح عادی و حصولی، معمولا از طریق شنیده ها و خوانده ها به دست می آید. سخنان پیشوایان دینی و آیات کریمه قرآن را می شنویم و می خوانیم و معلوماتی تصوری یا تصدیقی در ذهنمان نقش می بندد و هرگاه این معلومات ملکه جانمان گشت و بدان اعتقاد و ایمان پیدا کردیم زمینه گرایشهای عملی به مقتضای این باورها پیدا می شود و ارتباط با جهان غیب بر قرار می گردد و اما بالاتر از آن وقتی است که خود جنت را و نفس بهشت را با آن چه در آنست مشاهده کنیم که آن را تاثیری دیگر است در روح آدمی و این مرتبه نیز برای بشرامکان دارد و قرآن کریم به این معنا اشارت دارد که: لَوتَعلَمونَ عِلمَ الیَقینِ لَتَروُنّ الجَحیم ثُمَّ لَتَرَونَّها عَینَ الیَقین که دوزخ را هم با علم الیقین و در مرحله ای برتر با عین الیقین می توان مشاهده کرد. (تکاثر7-5) و این مشاهده از دو راه به دست می آید: یکی از طریق عبادت و ریاضت شرعی و زحمت و تزکیه و دیگر از راه عنایت و عطاء، از طریق ارتباط قلبی با معصومین علیهم السلام برای افرادی که از قابلیت و شایستگی ویژه ای برخوردارند. این حالات برای بسیاری از اولیاء الهی و عرفای حقیقی دست داده است و حالات و مکاشفات عینی آنها در کتب مربوط مضبوط است.

از دیدگاه فلسفی و عرفانی نیز این امر کاملاً معقول است زیرا که آدمی مراتبی دارد: مادی، مثالی و عقلی و اگر انسان در اثر راهنمائیهای دین موفق به تهذیب و سلوک شود و بتواند خود را از اسارت ماده و مادیات برهاند و به مراحل مثالی و عقلی خویش برسد، چیزهایی را شهود کند که نه چشمی مادی آن را دیده و نه گوشی زمینی آن را شنیده است.

آب کم جو تشنگی آور بدست                      تا بجوشد آبت از بالا و پست

کـوزه را پـرکن زآب معـرفت                         تا در او جوشد شراب معرفت

*استفاده بدون ذكر نام نويسنده و نشاني : http://www.hankh.ir/?p=35947 ممنوع است*