معناى لغوى «استغفر الله»: درخواست آمرزش از پروردگار آمرزنده و مهربان است. اما شرايط توبه واقعى در كلام امام على عليه السلام به اين شرح است:
شخصى در محضر ايشان عرضه داشت: «استغفرالله»؛ گويا حضرت از نحوه سخن او، و يا سابقه كارهايش با خبر بود كه اين استغفار جنبه ظاهرى دارد، نه واقعى؛ از اين رو فرمود: «استغفار يك كلمه است، ولى شش معنا (و مرحله) دارد كه عبارتند از:

1. پشيمانى از گذشته

2. تصميم بر ترك آن براى هميشه


3. حقوقى را كه از مردم ضايع كرده اى به آنها باز گردانى؛ به گونه اى كه هنگام ملاقات پروردگار، حق كسى بر تو نباشد.


4. اين كه: هر واجبى كه از تو فوت شده (مانند: نماز، روزه، حج و...) حق آن را به جا آورى (قضا يا كفّاره اش را بپردازى)


5. گوشت هايى كه به وسيله حرام بر اندامت روييده، با اندوه بر گناه آب كنى، تا چيزى از آن باقى نمانده، و گوشت تازه به جاى آن برويد!

6. به همان اندازه كه لذت و شيرينى گناه را چشيده اى، درد و رنج طاعت را نيز بچشى، و پس از پيمودن اين شش مرحله، بگو: استغفرالله».

(نهج البلاغه،فيض الاسلام،ص 1281، حكمت 409.)