آیات قبل از آیه 54 سوره مائده درباره یهود و نصاری است . چه کسانی کمک می کنند و چه کسانی نفاق و دو رویی دارند . در اینجا می فرماید : کسانیکه ایمان آوردند ، نه همه . هر کس از دین برگردد ( حتی اگر همه از دین برگردند ) خدا یک قوم دیگر را می آورد و آنها ایمان خدا را برقرار می کنند که اینها ویژگی هایی دارند :
1 ) هم آنها خدا را دوست دارند و هم خدا آنها را دوست دارد . یک وقتی مردم بد ، قدر انسان خیّر را نمی دانند . مثلا وقتی برادران حضرت یوسف قدر او را نداستند ، عزیز مصر قدر او را فهمید و بعد خود حضرت یوسف عزیز مصر شد . اگر عموی پیامبر و قریش قدر پیغمبر را ندانستند ، مردم مدینه قدر دانستند . چه کسی ضرر کرد ؟ کسانی که قدر ندانستند . وظیفه بقیه هست که قدر بدانند و خیّر هم نباید منت بگذارد . اگر خیر هم بگوید دیگر کار خیر انجام نمیدهم ، خداوند کسی را میاورد از خیر قبلی بهتر .
2 ) نسبت به مومنین متواضع هستند ، در مقابل کافرین محکم و باعزت می ایستند .
3 ) در راه خدا جهاد می کنند ( مالی ، آبرویی ، جانی و ... ) . در شعب ابوطالب پیامبر 3 سال در راه خدا مجاهده کرد .
4 ) از سرزنش سرزنش کنندگان نمی ترسند . اگر همه هم بگویند کارت اشتباه است ، کارش را ادامه می دهد . امیرمومنان نمونه کسی است که لومه لائم روی آن حضرت اثر نکرد . خیلی وقت ها بخاطر حرف دیگران کار خیرمان را انجام نمیدهیم . مثلا در جمع بی نمازها سختمان است نماز بخوانیم . کار همیشگی ریا نیست . اگر همیشه نماز شب می خوانی پیش کس دیگری هم بودی باید نماز شب بخوانی .
این آیه که نازل شد پیامبر دست روی شانه سلمان گذاشتند و گفتند این آیه مربوط به این مرد و مردم سرزمینش هست . اگر دین یا علم در ثریا هم باشد مردانی از سرزمین فارس به آن دست پیدا می کنند .
این توفیق هم فضل خداست و بدون فضل خدا فایده ای ندارد . خدا هم می داند به چه کسی بدهد .
آیه بعد در شان حضرت علی علیه السلام هست . انّما حصر میاورد یعنی فقط و فقط .
ولیّ شما چه کسی هست ؟ خدا و رسول و کسانیکه ایمان آوردند . چه کسانی ؟ صفت میاورد : کسی که نماز میخواند و در حال رکوع نماز زکات می دهد .
حضرت علی علیه السلام در نماز انگشتر اهدا کردند که بعد از نماز این آیه نازل شد .
شبهه : با توجه به داستان معروفی که میگوید میخواستند از بدن حضرت علی علیه السلام تیری را خارج کنند و پیامبر فرمود هنگام نماز این کار را انجام دهید ، او در آن هنگام به یاد خداست و متوجه شما نیست پس فقیر که آمد چگونه حضرت علی علیه السلام متوجه او شد؟
ملا صدرا : اصل نماز به یاد خدا بودن است . مگر زکات به فقیر یاد خدا بودن نیست ؟
حضرت علی در نماز هم در حین اینکه در ذات خدا غرق است بنده ای که به زکات احتیاج دارد را هم می بیند . هر دو عبادت خداست . ذکر فقط گفتن سبحان الله نیست . عقیده شیعه این است . لازم نیست در محل کار وقتی بیکار هستی حتما صلوات بفرستی ، در کار انصاف به خرج بده عبادت محسوب می شود . به مردم کمک کن عبادت است . حضرت علی علیه السلام در نماز کمک می کند چون به یاد خداست .
و من یتول ... : هر کس خدا و رسول و اهل ایمان را دوست بدارد پیروز است و حزب خدا همیشه پیروز است . پس نتیجه میگیریم در آیه قبلی هم کلمه ولی به معنای سرپرستی می باشد نه دوستی .
در آیه بعد میفرماید : ای کسانیکه ایمان آوردید کسانیکه دین شما را مسخره می کنند و بازیچه قرار می دهند را به عنوان دوست انتخاب نکنید . بعضی از اینها قبل از شما کتاب هم داشتند ( اهل کتاب) ولی وقتی دین شما را مسخره می کنند با آنها دوست نشوید ، حتی با کسانیکه بدون هدف هم مسخره می کنند دوست نشوید .
در داستانی آمده است پیامبر به یاران فرمودند چوب جمع کنید . یاران گفتند نیست . پیامبر دوباره فرمودند و هرکس رفت و تعداد کمی چوب آورد . کل چوب ها زیاد شد . گناه صغیره هم همین است . یکدفعه می بینید که زیاد شده است . مخصوصا در پیامک هایی که برای هم میفرستیم حواسمان باشد حرمت مقدسات شکسته نشود .
در ادامه آیه میفرماید : هنگامیکه شما برای نماز آماده می شوید شما را مسخره می کنند ، به این دلیل است که عقل ندارند و نمی فهمند .
اذان به پیغمبر وحی شده است . پیامبر صلی الله علیه و آله فرمودند : وقتی در بیابان هم هستی و وقت اذان رسید اذان بگو . فردای قیامت هر سنگ ریزه ای که صدای اذان را شنیده است ، شهادت می دهد که تو به یاد خدا بوده ای .
منبع:صلاه
