دیشب آخرین جلسه منبر ودرس تفسیر آیت الله سید محمدتقی مدرسی از مراجع ایرانی مقیم کربلا بود که سالهاست ماه مبارک را به تهران می آید وتفسیرمی گوید. البته حالات ،سکنات ،لهجه کنایات و گاه اصطلاحات ایشان که اصلا خراسانی ومشهدالرضایی است ،غالبا عراقی شده است .آقای مدرسی مرجع خوش فکری است ودرخوش فکری اش همین بس که یک ماه مردم واهل علم را برسر سفره قرآن می نشاند وبه نکات بدیعی  اشاره می کند.

بحث ایشان به آخرین آیات سوره فصلت رسیده است. از مختصاتی که درمنبرایشان دیده ام وپسندیده ام،وجود مطالب غالبا غیر تکراری است و این نشان می دهد آیت الله ،هم آدم پرمطالعه ای است وهم می داند مردم ومخاطبان غالبا جوان گفته هایش جنس دست دوم نمی خواهند و دنبال مطالب بدیع اند.ازقضاخود ایشان هم درملاقات روحانیون پس از منبر که تاساعت دوبامداد به درازا کشید ،همین را گفت.

به اعتقادمن یکی از علل گریز جوانها از منبر وگفتگوهای یکطرفه مبلغین دینی همین است .خداکند دین گریزی باشد وخدای ناکرده به دین ستیزی نیانجامد. امسال سطح ونحوه روزه خواری  بعضی ها در تهران و غیرتهران - که ظاهرشان نشان می داد برای روزه نداری هیچ عذری ندارند- نشانگر این بود برای بعضی تجاهربه این عمل مساله ای عادی است. چرا اینگونه شدیم؟ خیلی مخفی نیست.

جلسه حدودا ساعت دوازده ونیم شب یا نیم بامداد شروع شد.وقتی آیت الله گفت این جلسه آخراست، باخود که قصدم این بود فردا شب به این مجلس مفید بیایم ،گفتم ،چه خوب شد آمدم. غالب ماها با وعده های بیخودی درتاخیر چنین کارهای خوبی خیلی ضرر می کنیم واکثراوقات هم زمان بعدی هم درکارنیست که نیست. پای کار خیری که پیش می آید شیطانی از درون وسوسه می کند که حالاباشه بعد! ازکجا معلوم؟ وقت زیاداست! بعدا حتما انجام میدهی. بگذار برای بعد وهزار وسوسه وشبهه وتردید دیگر.

خدای رحمت کند کسی که درچنین مواقعی مواظب خود دل خود باشد. خودبان دل وانگیزه خود باشد .تقوا یک معنایش که من می کنم "خودبانی" است! به قول آن بزرگ:" دمِ درِ دلت به ایست وهرکس وناکسی را به آن راه نده " القلب عرش الرحمن!

نکات برجسته و بدیع منبر آیت الله مدرسی را که کم هم نبودند، در موبایلم یادداشت کردم که تقدیم محضر دوستان می کنم. توصیه برادرانه من این است بکوشیم هر چند مختصر پس از ماه مبارک هم انس خودرا با تفسیر قرآن محافظت کنیم. پیامبر آمد که قرآن را بیاورد اما بعضی از ما به آن بی اعتناییم. مهجوریت قرآن را حتی انقلاب نتوانست از بین ببرد. این اعتقاد من است. در همین تهران چند جلسه تفسیر در ماه مبارک برگزار شد؟

چقدر کشنده است شکایت قرآن وصاحب آن رسول خدا ازامت اسلام درقیامت، که یارب، این مردم به کتاب تو با همه شفا بخشی آن بی اعتنا بودند.

از عذاب های قیامت یکی همین خجالت هاست که بعضی می کشند. اصلا عذابی هم در کار نباشد، که هست، همین خجالت ها کفایت می کند. البته برای آنها که برای خود وزن و قدری قائل هستند!

نکات منبر این بود:

- باورکنید همه وجودتان در قبضه و تصرف الهی است.

- ما نباید خیال کنیم چیزی هستیم یا به چیزی بندهستیم.نه ،هیچ نیستیم. هرچه هست خداست.

- در سوره مجادله آیه عجیبی هست که اگر دو نفر باشید و نجوا کنید خدا نفر سوم شماست و اگر سه نفر باشید و نجوا کنید خدا نفر چهارم شماست! برای همین است که قرآن در سوره نساء می فرماید: وکان الله بکل شی محیطا.

-   همین احاطه خدا برخلقت ونظارت وشهادت اوبرهستی است که باعث قوام ودوام آن شده ومی شود والا اگراین نظرونظارت وشاهدبودن خدا برآن نباشد، لحظه ای هستی برمدارخود باقی نمی ماند.

- تمدن مصر درجوانی از بین رفت .اخیرا خبری منتشرشد که درمصرقبرستانی کشف شد که جسد تعداد زیادی سگ درآن بصورت نیمه مومیایی دفن شده بود که نشان می دهد مصریها به رغم آن همه دعوت انبیا ،برای عالم پس از مرگ شان چشم امید به کمک این سگها داشته اند.کاربشررا ببینید بکجا رسیده بود.

- نظارت خدابرعالم هستی آشکارپنهان است! یا باطنا فی ظهوره ویا ظاهرا فی بطونه معنای همین است.

- این کواء، زیر منبر علی علیه السلام نشسته بود یک دفعه ازحضرت پرسید: یا علی تو خدا را دیده ای که اینگونه عبادتش می کنی ؟حضرت به اوفرمود: ویحک! وای برتو من خدایی را که ندیده ام نمی پرستم.

- در یک مراقبه دائم ومستمر، کار دل باید بجایی برسد که درهرچیز وباهرچیز وبعد ازهرچیز فقط وفقط خدا را ببیند وبس .همانگونه که علی علیه السلام فرمود: ما رایت شی الارایت الله قبله و معه و بعده.

بعضی بگونه ای رفتار می کنند که می خواهند حلال وحرام خدا را با هم آشتی بدهند. این اصلا امکان ندارد.طرف می گوی:باباجان، اینجا بازار است مسجد نیست که حلال وحرام می کنی! درصورتی که بعضی بازاری های گردن کلفت  با حلال و حرام بجایی رسیده اند.

-  مساله مهم دردعاهای امامان ما، رهایی ازآتش است در دعای ابوحمزه امام سجاد و دعای عرفه امام حسین علیهما السلام وسایردعا این معنا هست که: ان تجعلنی من عتقائک من النار. ان تفک رقبتی من النار. فک رقبتی من النار. خلصنا من النار ی. - امشب شب عید است شب مزد است.در روایت است که خداوند درشب آخرماه مبارک رمضان به تعداد تمام کسانی که درماه رمضان بنده آمرزیده است،می آمرزد .این ننگ نیست که نتوانیم امشب این مزد را از خدا بگیریم وخودمان را از آتش جهنم دورکنیم؟

- بشر خواب آلوده است!خواب زده است! خدادراین سوره می فرماید: سنریهم آیاتنا فی الافاق وفی انفسهم حتی یتبین لهم انه الحق. به اینها آیات ونشانه های خود را درخودشان ودرآفاق نشان می دهیم تا حق را بفهمند.

-  بسیاری از ماها جهنم را آنگونه که ائمه جدی گرفته اند ونیمه های شب برای رهایی ازآن این همه به درگاه خدا تضرع وناله می کردند، جدی نگرفته ایم.

-  بشر نوعا محتاط است.جوری آفریده شده که برای دفع ضررازخود خیلی احتیاط می کند ومراقب است .اگر به کسی بگویند حدس می زنیم جلوی منزلتان بمبی کارگذاشته اند که موقع عبورت ممکن است منفجرشود ،وی با شنیدن این خبر وخطراحتمالی چه رفتاری ازخود نشان می دهد؟ احتیاط نمی کند؟ حتما می کند تا آسیبی نبیند.چرا برای رهایی از جهنم چنین نمی کند؟ اگرکسی حتی احتمال وجود جهنم را بدهد،نباید ازنزدیک شدن به آن و رهایی خود ازعذاب آن پرهیزکند؟

عبدالکریم ابن ابی العوجا ازکسانی بود که درزمان امام صادق تفکرمادی داشت وی درسفرحج درمکه بود وبا امام درباره اینکه خدایی وقیامتی درکارنیست جدل می کرد.وی عبای امام را گرفته بود وباحضرت جدال می کرد .حضرت عبایش را ازدست او رها کردو فرمود: درحج جدال نیست اما یک نکته بتو می گویم. اگرخدا وقیامتی درکارنباشد من وتویکسان هستیم ولی اگر قیامتی درکارباشد تو  که عملی برای آخرتت نداری ضرر می کنی و به جهنم می روی .ابن ابی العوجاپ س از شنیدن این منطق واستدلال محکم وقوی امام بناگاه گفت: آخ ،قلبم دردگرفت! وی را شتابان به منزل بردند. به منزل که رسید به جهنم رفت!

- برایتان گفته ام معنای آیه: رب اعوذ بک من همزات الشیاطین، یعنی اینکه شیطان تا انسان را از ذکر خدا غافل دید ، او را هل می دهد .همزات، یعنی هل دادن. تا از ذکر ویاد خداغافل شدی تو را هل می دهد. نمونه اش عبیدالله بن عباس که  زخم خورده معاویه بود.سپاه معاویه به سرپرستی بُسربن ارطاه، دو فرزندش را جلوی چشمش سربریدند ولی درنهایت با وعده یک میلیون درهمی معاویه که تضمین کرد در دو مرحله قبل و بعد از پیوستن به خودبپردازد، خریده شد ویا هشت هزار نیرو از سپاه امام حسن که فرمانده کل قوای آن بود جداشد وبه معاویه پیوست.این وضع پسرعموی پیامبر بود. حساب ما چه خواهد شد نمی دانم.

-  مجلس با روضه جانکاه حضرت زهرا تمام شد واین روضه که روزی جناب علی ازبعضی پرسید بنظرشما سخت ترین حالت برای یک مردچیست؟ هر کس چیزی گفت. نظر حضرت را خواستند. فرمود: سخت ترین حالت این است که همسرش را جلوی اوکتک بزنند و او دستش بسته باشد ونتواند ازوی دفاعی بکند.

یاد آقا جون!-متولی حسینیه - حسینیه کربلا- وقفی بناحق اوقافی شده اش در شمرون! در شمال تهرون! -آیت الله سیداحمد نجفی- بخیر که به ماجرای کوچه وسیلی که می رسید نمی دانم از کجا این مطلب را می گفت و می گریاندکه وقتی حضرت عباس علیه السلام ماجرای سیلی خوردن حضرت زهرا را در کوچه از برادرش امام حسن علیه السلام شنید،آهی کشید و گفت: آخ، اگر من در آن کوچه بودم!

چه اشکی ازمردم گرفته شد.وچه حسن ختامی این مجلس با اشک برمظلومیت زهرا سلام الله علیها پیدا کرد.

جلسه که تمام شدآقای هاشمی که از روحانیون پرتلاش درامربازسازی عتبات است و درخیابان کرمان مسجد زنده ای دارد وازارادتمندان آقای مدرسی است ودرسفربعد ازاربعین سال قبل با او به عتبات مشرف بودم، گفت: آقای دکتر، شب آخرمجلس آمدی؟گفتم :شفا، ته پیاله است!