به گزلرش تابناک دولت اوباما به تازگی اسنادی را منتشر کرده که از آغاز روند همکاری های هسته ای میان آمریکا و رژیم اسرائیل در دهه 1960 میلادی پرده برمی دارد. اهمیت این اسناد به ویژه از آنجاست که طی سال های اخیر، رژیم اسرائیل به طور مستمر ایران را به تلاش برای ساخت سلاح هسته ای متهم کرده و خواستار محدود شدن و تعطیلی برنامه صلح آمیز هسته ای ایران شده است.
به گزارش «تابناک» به نقل از روزنامه «هاآرتص»، دولت اوباما به تازگی و پس از 45 سال، برخی اسناد را از طبقه بندی محرمانه خارج و آن ها را منتشر کرده است که محتوای آن، از موافقت آمریکا با برخورداری رژیم اسرائیل از «گزینه هسته ای» حکایت دارد. این اسناد در حالی اکنون منتشر می شود که نهادهای مسئول، سال ها از انتشار آن خودداری کرده بودند.
این اسناد نشان می دهد که چگونه دولت آمریکا پیش از دیدار ریچارد نیکسون، رئیس جمهور ایالات متحده و گلدا میر، نخست وزیر رژیم اسرائیل در سپتامبر 1969 تلاش داشتند تا توافقی سه ماده ای را به طرف اسرائیلی بقبولانند که بر اساس آن رژیم اسرائیل از موضع خود مبنی بر عدم امضای معاهده منع گسترش سلاح های هسته ای (ان پی تی) و عدم صدور اجازه بازدید بازرسان آمریکایی از رآکتور هسته ای دیمونا عقب نشینی کرده و همچنین حاضر شود در ازای دریافت موشک هایی که قابلیت رسیدن به «برخی پایتخت های کشورهای عربی، نه همه آن ها» را دارند، از تلاش برای دستیابی به سلاح هسته ای دست بردارد.
اما مقامات آمریکایی نگارنده این اسناد، قدم به قدم از مواضع فوق عقب نشینی کردند و در نهایت، کار به جایی رسید که آمریکا موجودیت رژیم اسرائیل را به عنوان یک دولت هسته ای پذیرفت. در حقیقت، بر اساس این اسناد، دولت نیکسون یک دوره دو مرحله ای را برای حرکت رژیم اسرائیل از در اختیار داشتن گزینه هسته ای به عنوان یک «گزینه فنی» به موقعیت یک «دارنده سلاح هسته ای» تعریف کرد.
مرحله نخست، شامل در اختیار داشتن اجزای یک سلاح هسته ای قابل انفجار به عنوان بخشی از توانایی نظامی رژیم اسرائیل بود. مرحله دوم، عبارت بود از آگاهی جامعه بین المللی از در اختیار داشتن سلاح هسته ای توسط رژیم اسرائیل و علنی شدن این موضوع.
مقامات دولت نیکسون در آستانه دیدار وی با میر به وی پیشنهاد کردند که اگر نیکسون بتواند درباره این نکات با اسرائیلی ها به توافق برسد، در مقابل برنامه هسته ای رژیم اسرائیل از خود خویشتنداری نشان داده و تلاش های خود برای جلوگیری از دستیابی این رژیم به موشک های دارای قابلیت حمل کلاهک هسته ای با برد 500 کیلومتر را نیز رها کند.
بر اساس اسناد جدید، سیاست «ابهام هسته ای» رژیم اسرائیل، که در چارچوب آن، این رژیم در اختیار داشتن برخی عناصر هسته ای را منکر شده اما بر استفاده از آن ها به عنوان «گزینه» تأکید می کند، نتیجه همین دیدار نیکسون و میر بوده است.
البته اسناد مذکور تنها به سال های 1968 و 1969 مربوط می شود؛ یعنی پایان دوره ریاست جمهوری لیندون جانسون در آمریکا و نخست وزیری لوی اِشکول در رژیم اسرائیل و آغاز دوره نیکسون- میر. یکی از این اسناد، به تشکیل گروهی کارشناسی تحت هدایت هنری کیسنجر، مشاور امنیت ملی وقت آمریکا مربوط می شود که وظیفه آن، بررسی ماهیت برنامه هسته ای رژیم اسرائیل بوده است.
بر اساس این سند، نیکسون کیسینجر را مأمور می کند که گروهی از کارشناسان را گرد هم آورد و از این کارشناسان خواسته شده تا ارزیابی خود از میزان پیشرفت رژیم اسرائیل به سمت دستیابی به سلاح هسته ای و همچنین گزینه های بدیل آمریکا در مقابل این رژیم در صورت دستیابی به این سلاح را بیان کنند. از جمله مطالب جالب توجه مطرح در این سند، اختلاف نظر میان مقامات آمریکایی بر سر نحوه برخورد با رژیم اسرائیل و این موضوع بوده که آیا روند مورد نظر در مقابل این رژیم، از طریق اعمال فشار پیگیری شود یا تلاش برای اقناع.
در این زمینه، موضع وزارت خارجه آمریکا نرم تر بوده و با این استدلال که امکان به خطر افتادن توافقات قبلی با رژیم اسرائیل وجود دارد، با اعمال تهدید و تحریم علیه این رژیم مخالفت می شده است. به عقیده وزارت خارجه آمریکا، در صورت اعمال فشار بیش از حد به رژیم اسرائیل، امکان به خطر افتادن روند صلح اعراب و اسرائیل نیز وجود داشت. با این حال، موضع وزارت دفاع آمریکا متفاوت بود و مقامات این وزارتخانه در پی آن بودند که از طریق دادن برخی تجهیزات نظامی به رژیم اسرائیل، موضع این رژیم را در قبال دستیابی به سلاح هسته ای تغییر دهند.
اما مرد کلیدی رژیم اسرائیل در مذاکرات با آمریکایی ها در موضوع هسته ای، اسحاق رابین بود که پیشتر نیز تجربیات موفقی در قانع کردن آمریکایی ها به حمایت از درخواست های نظامی رژیم اسرائیل داشت. رابین توانست آمریکایی ها را قانع کند که رژیم اسرائیل به دو دلیل به سلاح هسته ای نیاز دارد: نخست، برای جلوگیری از حمله اعراب علیه اسرائیل و دوم، در صورتی که بازندارندگی جواب ندهد و رژیم اسرائیل در خطر قرار گیرد، بتواند با استفاده از سلاح هسته ای اعراب را نابود کند.
در نهایت، مشاوران نیکسون به این نتیجه رسیدند که با در نظر گرفتن همه جوانب، آمریکا نخواهد توانست رژیم اسرائیل را به از میان بردن اطلاعات، طرح ها و اجزای برنامه هسته ای خود وادار کند و از آن مهمتر، دانش فنی هسته ای دانشمندان این رژیم نیز به هیچ وجه قابل از میان بردن نیست. بنابراین، بهترین تصمیم آن است که آمریکا از «گزینه فنی» رژیم اسرائیل برای ساخت سلاح هسته ای حمایت کند و به این ترتیب، رژیم اسرائیل عملاً زمینه پیشبرد برنامه سلاح هسته ای خود را پیدا کرد.
