مقاومت مردم خرمشهر، حماسه‌ای از یاد نرفتنی است؛ چرا که مردم این شهر درحالی به مبارزه با دشمن پرداختند که از پیش برای این تهاجم و تجاوز آمادگی نداشتند. سوم خرداد و فتح خرمشهر، آیینه گویایی از تاریخ و جغرافیای دفاع مقدس و جهاد آگاهانه و شجاعت مظلومانه ملت ایران است. روز سوم خرداد 1361 یکی از بارزترین جلوه‌های نصرالهی و یکی از مهمترین و زیباترین روزهای انقلاب اسلامی ایران می‌باشد. در این روز شهر مقاوم خیز خرمشهر که پس از 35 روز پایداری و مقاومت در 4 آبان 1359 به اشغال دشمن در آمده بود، پس از 578 روز (19 ماه)، بار دیگر توسط رزمندگان اسلام فتح شد و پرچم اسلام بر فراز مسجد جامع و پل تخریب شده خرمشهر به اهتزاز در آمد.
*عملیات آزادسازی خرمشهر
آزادسازی خرمشهر در روز سوم خرداد سال 1361 بعنوان مهم‌ترین هدف عملیات بیت‌المقدس در دوره جنگ ایران و عراق توسط ارتش جمهوری اسلامی ایران و سپاه پاسداران انقلاب اسلامی انجام گرفت.
*آزاد سازی خرمشهر در حقیقت یکی از اهداف عملیات بیت‌المقدس بود
در پی آغاز عملیات بیت‌المقدس در نیمه شب دهم اردیبهشت سال 1361 چند هدف عمده استراتژیک و تاکتیتکی از جانب نیروهای ایرانی دنبال می‌شد این اهداف عبارت بودند از:
- بیرون راندن نیروهای متجاوز به پشت مرزهای بین‌المللی
- نشان دادن برتری قدرت سیاسی‌-نظامی و اجتماعی جمهوری اسلامی به عراق و حامیان او در منطقه
- انهدام نیروهای متجاوز در منطقه بین غرب کارون تا خط مرزی
- آزادسازی خرمشهر از اشغال متجاوزین
آزاد سازی خرمشهر در حقیقت از اهداف مرحله چهارم عملیات بیت‌المقدس بود. در ساعت 22:30 شامگاه شنبه، 1خرداد ماه 1361، مرحله چهارم این عملیات با اعلام رمز یامحمدبن‌عبدالله‌، از بی‌سیم فرماندهی قرارگاه مرکزی کربلا به واحدهای عمل‌کننده، با هدف آزادسازی خرمشهر آغاز شد. در پایان این نبرد علاوه بر پایان بخشیدن به 19 ماه اشغال بخشی از حساس‌ترین مناطق خوزستان و آزادسازی خرمشهر، ضربه‌ای سنگین به توان رزمی و روحیه نیروهای عراقی وارد آمد.
در جریان آزادسازی خرمشهر حدود 16 هزار نیروی عراقی کشته و زخمی شدند و همچنین 19 هزار نفر نیروی عراقی به اسارت نیروهای ایرانی درآمدند. ایران در جریان عملیات 26 روزه بیت‌المقدس که به آزادی خرمشهر انجامید 000/6 شهید (460/4 شهید سپاه و بسیج و 086/1 شهید ارتش) و 24 هزار مجروح داد.
*نتایج نظامی به دست آمده از عملیات بیت‌المقدس
ـ آزاد سازی 5400 کیلومتر مربع از خاک کشور اسلامی از جمله خرمشهر و تامین 180 کیلومتر خط مرزی
ـ 19 هزار اسیر و 16 هزار کشته از دشمن
ـ انهدام 60 فروند هواپیما، 3 فروند هلی‌کوپتر، 418 دستگاه تانک و نفربر، 30 قبضه توپ، 49 دستگاه خودرو.
ـ غنایم به دست آمده: یک فروند هلی‌کوپتر، 105 دستگاه تانک و نفربر و 56 دستگاه خودرو.
*پس از فتح خرمشهر
پس از آزادسازی خرمشهر رزمندگان ایرانی در اولین اقدام خود در مسجد جامع خرمشهر نماز اقامه کردند. خبر پیروزی آزادسازی خرمشهر به سرعت پخش شد و همه ملت مسلمان ایران را غرق شادی و سرور کرد و مردم ایران با حضور در مساجد نماز شکر به جای آورده و ندای ا... اکبر سردادند.
امام خمینی به مناسبت آزادی خرمشهر پیامی خطاب به ملت ایران صادر کرد. در اولین بخش این بیانیه آمده است: «با تشکر از تلگرافاتی که در فتح خرمشهر به اینجانب شده است، سپاس بی‌حد بر خداوند قادر که کشور اسلامی و رزمندگان متعهد و فداکار آن را مورد عنایت و حمایت خویش قرار داد و نصر بزرگ خود را نصیب ما فرمود.»
*پس از فتح خرمشهر برای اولین بار از شروع جنگ، ایران در موضع قدرت قرار گرفت
در واقع فتح خرمشهر، دفاع مقدس را وارد مرحله نوینی کرد و برای اولین بار از شروع جنگ تحمیلی ایران در موضع قدرت قرار گرفت. این فتح مبین انعکاس جهانی داشت و از نظر سیاسی عراق با از دست دادن خرمشهر تکیه‌گاهش را برای مذاکره از دست داد. جنگ ایران و عراق به طور کلی به دو مقطع تقسیم می‌شود، مقطع اول مربوط به آغاز جنگ تا آزاد سازی خرمشهر است که استراتژی ایران نظامی و با هدف بیرون راندن عراق از خاک کشور بود و مقطع بعدی مربوط به پس از آزاد سازی خرمشهر است که استراتژی ایران دوگانه بود.
آن طور که صیاد شیرازی نقل می‌کند، استراتژی پس از آزادی خرمشهر استراتژی سیاسی شد و شامل انجام یک عملیات نظامی برای تحقق صلح و با استفاده از عملیات نظامی برای آنکه بتوان از طریق دیپلماسی جنگ را تمام کرد. به عبارت دیگر تصمیم بر آن بود تا عملیات نظامی به عنوان ابزاری در خدمت دیپلماسی قرار گیرد. این استراتژی سیاسی بود ولی هدف عملیات و جنگ نبود بلکه هدف حمایت از سیاست خارجی بود.
*نتایج عملیات بیت‌المقدس و فتح خرمشهر
اهم نتایج فتح خرمشهر را می‌توان چنین برشمرد:
*تغییر توازن سیاسی - نظامی به سود ایران
آثار این امر در اظهار نظر کشورهای منطقه و دولت‌های غربی و آمریکایی و رسانه‌های آنها به خوبی مشهود بود و نگرانی آنان را برانگیخت؛ زیرا آنها که به نابودی انقلاب، دل بسته بودند، اکنون می‌دیدند که انقلاب، توانسته خود را محکم و استوار نگه دارد. اکنون نگرانی آنها از فروپاشی رژیم عراق بود.
*به دست گرفتن ابتکار عمل توسط نیروهای ایران
عملیات آزادی بستان و... اکنون عملیات فتح خرمشهر، سبب شد که نیروهای عراقی، به دفاع روی بیاورند و در انتظار حملات رزمندگان اسلام باشند.
*تقویت روحیه مردم ایران
*تقویت روحیه شهادت طلبی
*بازگشت امنیت برای مناطق جنوب
پس از فتح خونین شهر، مناطق مسکونی جنوب که در برد آتش توپخانه دشمن قرار داشتند از این خطر نجات یافتند.
*افزایش هماهنگی بین نیروهای ایرانی
در اثر این عملیات، بین نیروهای سپاه، ارتش و بسیج، هماهنگی افزایش یافت و تجارب بسیار مفیدی به دست آمد.
*تقویت توان نظامی ایران
ایران بر اثر این پیروزی، توان نیروی نظامی خود را تجدید کرد؛ زیرا پیشتر، این توان رو به ضعف نهاده بود.
*شکست سیاسی و نظامی عراق
صدام که از حمایت همه جانبه غرب و برخی دولت‌های شرقی بهره می‌برد، بر اثر این رخداد، وجاهت خود را از دست داد. سرعت عمل نیروهای ایرانی، متجاوزان را غافلگیر کرد. همچنین عبور از کارون، نیروهای عراقی را متحیر ساخته بود؛ زیرا آنها باور نمی‌کردند که ایران از این مسیر، استفاده کند.
*از دست رفتن برگ برنده عراق در مذاکرات صلح
عراق، خرمشهر را تصرف کرده بود و قصد خروج نداشت. قصد رژیم اشغالگر، این بود که با این برگ برنده، ایران به پای میز مذاکره بنشاند و از آن امتیاز بگیرد؛ اما با آزادسازی خونین شهر، عزت ایران، بازگشت و عراق، ناکام ماند.
*ایجاد تهدید برای عراق
عقب نشینی نیروهای متجاوز، سبب شد که مناطق نفت خیز دشمن، در تیررس رزمندگان اسلام قرار بگیرد. بصره ازسوی ایران تهدید می‌شد و این امر، دولت متجاوز صدام را بیش از پیش مضطرب کرده بود.
*برداشتن مهر سکوت
در تمام مدتی که نیروهای اشغالگر، در قسمت‌هایی از خاک ایران، حضور داشتند، مجامع بین‌المللی سکوت اختیار کرده بودند؛ ولی پس از آزادسازی خونین شهر، آنها به تکاپو افتادند تا از پیشرفت‌های بعدی ایران و نابودی رژیم عراق، جلوگیری کنند.

*جمهوری اسلامی

  تعداد بازديدها: 623

    نسخه قابل چاپ