کودکان سیستان و بلوچستانی درشرایط سختی هستند، آنها همان شرایط تحصیل و همان شرایط زندگی را تجربه می‌کنند که مهاجران خارجی در این استان دارند. تا همین یک‌سال پیش، استان سیستان‌وبلوچستان، ٩٦‌هزار دانش‌آموز بازمانده از تحصیل داشت، کسانی که در میانشان، مهاجران خارجی کم نبودند. زهرا برهان‌زهی، معاون ابتدایی آموزش‌وپرورش استان سیستان‌وبلوچستان است.

او شنبه‌ای که گذشت، به تهران آمده بود تا در نخستین همایش ماهانه توسعه و عدالت آموزشی با موضوع عدالت آموزشی و کودکان مهاجر شرکت کند. او شرایط تحصیل و حضور دانش‌آموزان سیستانی در مدارس را متفاوت از کودکان مهاجر خارجی نمی‌داند. همین هم موضوع گفت‌وگوی کوتاه «شهروند» با این مسئول در آموزش‌وپرورش استان سیستان‌وبلوچستان شد.

الان شرایط تحصیل دانش‌آموزان در سیستان‌وبلوچستان به چه صورت است؟ آنها چه مشکلاتی دارند؟

با وجود تلاش‌های مسئولان و نگاه مثبتی که نظام در بحث پیشرفت و عدالت آموزشی در مناطق محروم دارد، ما در استان سیستان‌وبلوچستان گام رو به جلویی برای بهبود تحصیل دانش‌آموزان در این استان داشته‌ایم، اما با این حال رشد وضع تحصیل در این استان، تفاوت معناداری با میانگین کشوری دارد، به همین دلیل است که با اجرای قانون پروژه عدالت آموزشی، در سال ٩٥-٩٤ درصدد شناسایی و جذب دانش‌آموزان بازمانده از تحصیل برآمدیم و در این کار موفق هم شدیم.

استان چه تعداد دانش‌آموز بازمانده از تحصیل دارد؟

قبل از اجرای این برنامه، ما ٩٦‌هزار دانش‌آموز بازمانده از تحصیل داشتیم که توانستیم آنها را شناسایی و جذب مراکز تحصیلی کنیم. این افراد مربوطه به ٣ دوره آموزشی هستند.

چه تعدادی را موفق شدید شناسایی کنید؟

ما توانستیم دوسوم این افراد را شناسایی کرده و به مدرسه بازگردانیم. همه این اتفاق‌ها در‌ سال تحصیلی ٩٥-٩٤ صورت گرفته و هنوز ادامه دارد.

این دانش‌آموزان چگونه شناسایی شدند؟

اینها در مرحله اول به صورت خانه به خانه شناسایی شدند، البته مشارکت‌های مردمی و دستگاه‌های اداری و اجرایی به‌ویژه آموزش‌وپرورش نیز در شناسایی این افراد نقش داشته است.

آموزش‌وپرورش این استان چه برنامه‌ای برای نگهداری این دانش‌آموزان در سیستم آموزشی دارد؟

ما تمام تلاش خودمان را می‌کنیم تا با حمایت و کمک‌های مالی و ارتقای کیفیت، این افراد را در نظام آموزشی نگهداریم. برای این کار هم نیاز مبرمی به کمک‌های مالی داریم. اکنون هم درحال انجام این برنامه‌ها هستیم.

درمیان کسانی که بازمانده از تحصیل در این استان بودند، چه تعداد مهاجر خارجی هستند؟

١٣‌هزار نفر از این افراد، کودکان و نوجوانان بدون شناسنامه و مهاجر خارجی هستند. آنهایی هم که شناسنامه نداشتند، در میانشان، کودکان ایرانی که پدرخارجی داشتند، زیاد است.

تعداد این افراد چقدر است؟

اینها حدود ١٠‌هزار نفر می‌شوند.

بیشتر مهاجران خارجی از کدام کشورها هستند؟

ما در این استان، بیشتر مهاجران افغان و بعد پاکستانی داریم. البته از نظر ما هرکس که وارد سیستم آموزش‌وپرورش شد، جدای از این‌که اهل کجاست، دانش‌آموز به شمار می‌رود.

با این توضیحی که دادید، اکنون وضع مدارس سیستان‌وبلوچستان به چه صورت است؟ آیا ظرفیت این تعداد دانش‌آموز را دارد؟

نگاه ویژه دولت، به استان سیستان‌وبلوچستان است، ما خیران مدرسه‌سازی داریم که در سیستم آموزشی فعال هستند. با این همه با توجه به گستردگی جغرافیایی استان و صعب‌العبوربودن آن، فراوانی روستاهای کم جمعیت دانش‌آموزی، اوضاع سیستان به قوت خود باقی است و نیاز به کمک دارد.

با توجه به ادامه مهاجرت‌ها از کشورهای افغانستان و پاکستان، ممکن است باز هم به تعداد بازماندگان از تحصیل اضافه شود. این موضوع را چگونه مدیریت می‌کنید؟

ما برنامه استمرار درجذب و شناسایی و نگهداشت این دانش‌آموزان را داریم. ما می‌خواهیم مانع از افزایش تعداد دانش‌آموزان بازمانده از تحصیل شویم و درنظر داریم تا آنها را به صفر برسانیم. به همین خاطر نمی‌گذاریم به تعدادشان اضافه شود.