عضو هیات علمی دانشگاه تربیت مدرس گفت: نه در سیره عملی شهید بهشتی (عملکرد شهید بهشتی در دوره مسوولیت خود در دادگستری) و نه در مبانی نظری ایشان، چیزی در تایید حجاب اجباری پیدا نمی شود منتها شهید بهشتی ضمن تاکید بر حجاب به عنوان مسلمات و ضرورت دین، بانوان را به داشتن حجاب تشویق می کردند.
به گزارش جماران، علیرضا بهشتی در نشست " زن در گفتمان سیاسی شهید بهشتی" در کتابخانه ملی، اظهار کرد: شهید بهشتی زمانی که در دادگستری مسوولیت داشتند، زنان شاغل را تشویق به رعایت حجاب می کرد اما اجبار نبود. مساله حجاب اجباری چند ماه بعد از شهادت ایشان مطرح شد و ابتدا به صورت حکومتی نبود؛ به هر حال گروه های فشار همیشه هستند؛ بعدا به تدریج صورتی حکومتی پیدا کرد.
وی درمورد قضاوت و ریاست جمهوری زنان نیز اظهار کرد: در اصلاح جامعه باید توجه کرد که در مجلس خبرگان قرار بود مصوبات بر اساس اجماع باشد؛ اجازه دهید که زمان بگذرد و این مساله جا بیافتد که برای آن منعی وجود ندارد. این موضوع مساله مهمی است و به این سادگی و با گفتن یک مطلب این امر اتفاق نمی افتد بلکه باید بر اساس گفتگوی مداوم شکل گیرد.
این عضو هیات علمی دانشگاه تربیت مدرس تصریح کرد: حکومت دینی و اسلامی هیچ وظیفه ای جز فراهم کردن شرایط مناسب برای تحقق انتخاب گری شهروندان ندارد، البته این انتخاب ها حد و حدودی دارد اما این حد و حدود در حداقل ترین شکل ممکن ظاهر می شود. حکومت دینی باید وسیع ترین شکل ممکن از گزینه های قابل دفاع را برای انتخاب شهروندان مهیا کند.
بهشتی گفت: در جامعه اسلامی انسان ها با الگوهای زیستی متنوع می توانند در کنار یکدیگر زندگی کنند؛ خط قرمزها باید در حداقل باشد. فرض کنید که این مساله مورد توجه نباشد و برای همه زندگی قالبی تعیین شود، انتخابگری شکل نمی گیرد و تفکر داعشی و طالبانی به این شکل، تفکر غیر قابل مدارا است.
وی با اشاره به کتاب "نقش آزادی در تربیت کودکان" شهید بهشتی، گفت: تفاوت بین انسان و حیوانات چیست؟ نطق اوست؟ حیوانات نیز با یکدیگر با اصوات ارتباط برقرار می کنند؛ عقل اوست؟ حیوانات نیز نوعی از عقل را دارند و می توانند با تعقل واکنش داشته باشند. رکن رکین انسان شناسی نشان می دهد که انسان موجودی است انتخاب گر.
این عضو هیات علمی دانشگاه تربیت مدرس با تاکید بر این که انسان ها باید خودشان انتخاب کنند، گفت: انتخاب دو رکن آزادی و آگاهی دارد؛ هیچ انتخابی بدون آزادی یا آگاهی، انتخاب نیست. پیامد انتخاب نیز "مسوولیت" است؛ از انسان بابت انتخابی که داشته، سوال می شود.
بهشتی تصریح کرد: انسان در قبال خویشتن خویش، دیگران، محیط زیست، خالق جهان و در قبال تاریخ مسوول است و این مسوولیت پیامد انتخابگری انسان است.
وی اظهار کرد: به گفته شهید بهشتی، انسان باید انتخابگر به دنیا آید، انتخابگر زندگی کند، انتخابگر به راه فساد برود، انتخابگر به راه صلاح برود و تا لحظه مرگ انتخابگری از ایران نباید گرفته شود. نظام اجتماعی اسلام، نظام اقتصادی اسلام، نظام تربیتی اسلام، نظام کیفر و حقوق جزایی اسلام را و نظام مدنی اسلام را باید با توجه به این اصل شناخت؛ هر جا انسان قدرت انتخاب نداشته باشد، دیگر انسان نیست بنابراین انتخابگری لازمه انسانیت است.
این عضو هیات علمی دانشگاه تربیت مدرس با تاکید بر این که در جهان بینی انسان، "انسان، شدنی است مستمر"، گفت: ویژگی انسان خودسازی آگاهانه و آزادانه اوست. نظام اسلام برای حفظ و رشد انتخابگری چه وظیفه ای دارد؟ انسان های پویای آزادی باید بسازد که با انتخاب به راه خدا و حق بروند. اسلام شناسی مرحوم شهید بهشتی، اسلام شناسی انسان گرا است. همه چیز برای رشد و تعالی انسان است.
وی یادآور شد: شهید بهشتی می گوید، به نقش معلم، پدر و مادر، نقش امام در رهبری امت، نقش پیامبر و نقش حتی خداوند در اسلام، در جهت انتخابگری انسان است.
این عضو هیات علمی دانشگاه تربیت مدرس با تاکید بر این که زنان نیز باید مانند مردان امکان تحقق بخشیدن به الگوی زیستی خود را داشته باشند و بخشی از شخصیت زنان در ارتباطات و فعالیت های اجتماعی است که شکل می گیرد نه در خلاء و تنهایی. پرده نشینی زنان که به عنوان الگوی برتر مطرح می شود مربوط به اسلام نیست و نشات گرفته از تفکرات اشرافی است.
وی اظهار کرد: از پیش از اسلام، زنان اشراف را در پرده جا به جا می کردند چرا که به دلیل برتری، نباید در اجتماع می بودند. این مساله با تحقق انتخابگری زنان در تضاد است.
فرزند شهید بهشتی یادآور شد: در یکی از آخرین جلسات شهید بهشتی در خرداد 1360، در بخش سوال و جواب، در حزب جمهوری اسلامی، کتبا به شهید بهشتی گفته می شود، به خواهران ما تذکر بدهید از حجاب برتر یعنی چادر استفاده کنند؛ آقای بهشتی می گویند که اینجا برای چندمین بار و آخرین بار (ایشان نمی دانستند که در مدت کوتاهی بعد از آن شهید می شوند)، به برادرانمان تذکر می دهم که بدانند حجاب در حدودی که تعیین شده است حجاب است چه روسری و مانتو باشد و چه چادر، حجاب است و مزاحم خواهران نشوید.
این عضو هیات علمی دانشگاه تربیت مدرس ادامه داد: این حرف، مخالفت با چادر نیست؛ حجاب ضمن آنکه از مسلمات و ضرورت دین است اما تعریف و اصولی دارد. یادم هست هنگام بازگشت پدر و مادر و خواهرم از خارج، یکی از انتقادات این بود که خواهر و مادر من روسری سر می کردند و چادر به سر نداشتند در حالی که در آن جا اصلا چادر معنا نداشت. حجاب مادر و خواهر من کامل بود. واقعیت این است که هر چه به انقلاب نزدیک تر شدیم، باعث جاذبه دارتر شدن الگوی زیستی زن مسلمان شد، شهید بهشتی، شهید مطهری و بسیاری دیگر از افراد در این موضوع نقش داشتند.
بهشتی با اشاره به زنان بزرگ از نظر فقهی و اخلاقی چون پروین اعتصامی، طاهره صفارزاده و خانم رهنورد، ابراز امیدواری کرد که  چنین تفکراتی در جامعه حضوری بیشتر و پررنگتر پیابند و گفت: گذشته چراغ راه آینده است.
وی با اشاره به برابری حقوق زنان، گفت: زنان درحالی که فعالیت مردان را انجام می دادند، از حقوق برابر برخوردار نبودند. از سال 1980 به بعد علاوه بر مساله برابرخواهانه، تفاوت های زن و مرد مطرح شد به گونه ای که باید به پاسداشت روحیات خاص زنان توجه شود اما برخی از این مساله برای نابرابر خواندن حقوق زنان با مردان سوء استفاده می کنند.
این عضو هیات علمی دانشگاه تربیت مدرس با اشاره به دیدگاه های امام خمینی و شهید بهشتی درمورد زنان، گفت: مقدمات جامعه شناختی نشان می دهد که اسلام آیین زندگی است. دین آیین بهتر زیستن است و در دنیا به دنبال راه های عملی برای بهتر زیستن است. اسلام نشاندهنده پیوند بین زندگی دنیوی و اخروی است. بهشتی با اشاره به قلمرو فردی و قلمرو اجتماعی، گفت: بر اساس نظر شهید بهشتی مبنای شناخت، اصالت جمع و فرد است. اسلام نمی تواند یک الگوی زیستی فارغ از زندگی اجتماعی ارائه دهد چرا که رابطه فرد و جامعه و بالعکس مشخص است.
عضو هیات علمی پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران با تاکید بر این که خانواده های جوان ما به دلیل شرایط موجود حتی نمی توانند یک بچه سالم به دلیل شرایط زیست محیطی داشته باشند، گفت: کسی نمی گوید، شرایط مسایل زیست محیطی و فرهنگی ـ اجتماعی و استرس ها را برطرف کنیم، حق و حقوق افراد را دهیم، اعتماد و امنیت ایجاد کنیم.
ملوک السادات بهشتی در نشست زن در گفتمان سیاسی شهید بهشتی، ادامه داد: هنگامی که در شورای عالی جوانان بودم، با صراحت گفتم که جوانان علاقه به روابط آزاد ندارند، جوانان می خواهند کانون سالم خانواده داشته باشند اما وقتی امکانات نمی دهید، شعل، امنیت شغلی، مسکن و ...ندارد، جوان چه کار می تواند کند؟ شغل، امنیت شغلی و مسکن دهید، همه ازدواج می کنند؛ آقایانی که خود را مسلمان تر از من می دانند معتقد بودند که جوانان به روابط آزاد علاقه مندند. این افراد مشکلات را نتوانستند حل کنند اما مشکلات مذکور باید حل شود. پس از آن جلسه اخراج شدم.
وی افزود: باید به مقام زن ارج نهاده شود؛ شهید بهشتی به همسر خود، جایگاه زن، از لحاظ اقتصادی و ... احترام می گذاشتند و کانون خاواده و مادر خانواده برایشان ارزشمند بود. در خانواده شهید بهشتی به تمام معنا عدالت از لحاظ تحصیل و آزادی و ... بین زنان و مردان برقرار شد.
بهشتی، با اشاره به این که حتی اگر به سخنان امام خمینی نیز توجه و عمل می شد، مشکلات کنونی را نداشتیم، گفت: آقایانی صحبت می کنند که اصلا در انقلاب و همراه امام نبودند. برای ما خط مشی تعیین می کنند و اعتراض هم نمی شود کرد. مساله این است که چرا نظرات شاگردان امام خمینی را الگو قرار نمی دهیم؟ افرادی که اصلا در جریان انقلاب نبودند، امروزه نظریه پرداز شدند. یک بار هم که شده سخنان بنیان گذار انقلاب را درباره زنان را بگویید.
این عضو هیات علمی پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران با تاکید بر لزوم عدالت در خانواده ها و ابراز تاسف از عدم برقراری عدالت در جامعه، خانواده ها، مشاغل و تحصیلات، گفت: در آسیب شناسی جامعه به مسایلی برخوردیم که قابل پیشگیری بود اما بسیاری از ارزش هایی که داشتیم از دست رفت چرا که افرادی به عنوان متفکر مسایلی را در مورد زنان و خانواده مطرح کردند که مربوط به قبل از سال 1340 بود.
بهشتی اظهار کرد: شهید بهشتی همواره در مورد جایگاه زنان روشنفکر و پیشگام بود؛ چه قبل از رفتن به اروپا و چه بعد از بازگشت از اروپا. وی افزود: مادر من در تمامی فعالیت ها، در قم، در تهران و در اروپا در کنار شهید بهشتی بودند و پدرم شرایط را برای حضور مادرم فراهم می کردند. ایشان در همه جا ثابت کردند که زن برابر مرد است. شهید بهشتی در قم، خانواده را برای تفریح بیرون می بردند، این مساله در آن زمان کفر بود! و هنوز هم کسانی که از آن زمان زنده اند، این مساله را هضم نمی کنند.
عضو هیات علمی پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران با اشاره به این که اجازه تحصیل به من برای برخی در قم فاجعه بود!، گفت: اجازه تحصیل به دختران برای یادگیری تحصیلات جدید داده نمی شد. شهید بهشتی به ما توصیه می کرد در کنار تحصیلات جدید، تحصیلات قدیم را نیز یاد بگیریم.
بهشتی با اشاره به توصیه پدر به خود برای ادامه تحصیل با وجود دو بچه خردسال، گفت: شهید بهشتی با وجود مشغله ای که داشتند، به خانه آمده، من و مادرم را با خود به جلسات حزب جمهوری اسلامی می بردند تا در این جلسات شرکت کنیم. زمینه را فراهم می کردند تا زنان پا به پای مردان پیشرفت کنند و مبانی نظری را یاد بگیرند.
وی با تاکید بر این که در جامعه خود بدون استدلال و مطالعه می گوییم که دختران حجاب داشته باشند، گفت: شهید بهشتی با استدلال مسایل و از جمله حجاب را به عنوان ضرورت دین، توضیح می دادند. زن در درجه اول انسان است، می تواند تفکر و انتخاب کند. الان به سمتی می رویم که زن در جامعه دست دوم می شود با محدودیت های بیش از حد که سایرین برای او تصمیم می گیرد.
وی افزود: پس از انقلاب تلاش می کردم که محدودیت ها برداشته شود، فضای خوبی ایجاد شده بود اما متاسفانه یک سری افراد بسیار متعصب که به نظر من اسلام را نمی شناختند، باز محدودیت ها و مشکلات را ایجاد کردند.
این عضو هیات علمی پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران درمورد حجاب نیز گفت: قبل از انقلاب در دانشگاه با حجاب به شدت مخالفت می شد، گروهی شامل شهید بهشتی، استاد شهید مطهری، آیت الله موسوی اردبیلی، شهید مفتح، شهید باهنر و ... احکام اسلامی را مطالعه کرده (کتاب حجای نتیجه همان جلسات است) و با نظر خانواده ها درمورد حجاب به جمع بندی رسیدند و در آن زمان در مجله زنان، این نتیجه گیری به چاپ رسید و بر اساس آن حجابی را طراحی کردند که شبیه حجاب امروزی است. پزشک ما نمی تواند با چادر وارد اتاق عمل شود و ... تمامی این موارد قبل از انقلاب مطرح شده و متفکرین ما این مسایل را حل کردند، چرا آقایان نمی خواهند این موضوع را بپذیرند.
بهشتی با اشاره به کوتاه بودن زدندگی شهید بهشتی، گفت: از اول انقلاب تا سال 1360 فرصت بسیار کوتاه بود اما کارهای بسیاری به همراه دوستانشان انجام شد که یکی از آن ها قانون اساسی است. شهید بهشتی اصرار داشت که زنان می توانند وارد مجلس خبرگان شوند و خانم گرجی وارد این مجلس شد اما اکنون بعد از 34 سال، زنان نمی توانند وارد مجلس خبرگان شوند؛ چرا؟ چرا زنان شرکت نمی کنند؟ مساله خیلی پیچیده تر از آن است که ما گمان می کنیم. نصف مجلس ترکیه و عراق خانم ها هستند؟ ما کجا بودیم و کجا رسیدیم. وی با اشاره به افزایش تعداد متخصصین و کارشناسان زن در همه زمینه ها، گفت: یکی از کارهایی که معاونت ریاست جمهوری در امور زنان در مدت باقی مانده و ان شاالله 4 سال بعد تر، می تواند بیشتر انجام دهد، مطرح کردن زنان موفق در صدا و سیما است.
عضو هیات علمی پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران با اشاره به این که بر اثر بدخواهی بدخواهان در حزب جمهوری اسلامی اختلاف بوجود آوردند، گفت: اگر روند آن حزب قبل از ایجاد اختلاف ادامه پیدا می کرد، تاثیر بسیار خوبی می گذاشت. بهشتی با اشاره به تشکیل جامعةالزهرا در قم، در شرایطی که بسیاری از افراد اجازه تحصیل به دختران را نمی دادند، گفت: در جلسات انجمن اسلامی مسایل روز از جمله مساله تنظیم خانواده مطرح می شد.

  تعداد بازديدها: 2214

    نسخه قابل چاپ