به برکت دست حضرت با ذات اقدس الهي، عقل مردم زياد مي‌شود؛ اين به مراتب بالاتر از عدل است! چون جامعه ‌اي عدل‌ مدار است که عقل ‌محور باشد؛ جامعه عقل ‌محور است که عدل را تحمل مي‌ کند! نه بيراهه مي‌رود و نه راه کسي را مي‌ بندد، نه اختلاس مي‌کند و نه بي ‌عُرضگي نشان مي‌دهد؛ اين کار اصلي شما علماست که جامعه را به عقل، به فهم، به علم، به درايت دعوت کنيد! هر وقت ما اين حديث نوراني را مي ‌بينيم واقعاً براي ما حيرت‌آور است!؛ جامعه را مي ‌شود عادل کرد، امّا چطور جامعه را عاقل کنيم؟ فرمود: به برکت حضرت دستي روي سر مردم کشيده مي‌ شود که عقل مردم کامل مي‌ شود، اين چه کاري است؟! اين مهم‌ ترين کار به دست شما علماست؛ کاري که عوامانه است را، نه انجام دهيم و نه تشويق کنيم! عوام را بالا بياوريم و به فکر عوامي نباشيم که مردم چه مي‌خواهند، به مردم بگوييم شما چه بخواهيد؟ نه! ببينيم مردم چه مي‌خواهند و همان را بگوييم! بايد به مردم بگوييم که شما چه بخواهيد!

بعد آن معارف بلند قرآن و روايات را براي مردم بازگو کنيم؛ اين کارِ اصلي شما شاگردان حضرت وليّ عصر علیه السلام است! حضرت کار اهمّش اين است که اول جامعه را عاقل مي ‌کند، بعد کار مهمّش اين است که عدل و داد را در جامعه گسترش مي ‌دهد؛ آن روايات را حتماً ملاحظه بفرماييد که چگونه وجود مبارک حضرت دست الهي ايشان به سر مردم کشيده مي ‌شود که «فَجَمَعَ بِهَا عُقُولَهُمْ وَ کَمَلَتْ بِهِ أَحْلَامُهُم». جامعۀ عاقل را، مي ‌شود به عدل و داد دعوت کرد؛ امّا اگر عاقل نباشند، چطور شما مي ‌خواهيد عدل پياده کنيد؟ اين طرف را ببنديد، آن طرف زيرميز؛ اين طرف را ببنديد، آن طرف روي ميز؛ جامعه عاقل را مي ‌شود عادل کرد؛ وگرنه با زور و بگير و ببند اين بسيار مشکل است که انسان بتواند جامعه ‌اي را پُر از عدل و داد کند؛ آن وقت 313 تن هم شاگردي مثل امام دارد، اين البته مي ‌تواند جامعه را اداره کند. چه قدرتي را ذات اقدس الهي به اين ذخيره اوّلين و آخرين داد، خدا مي‌داند! اين است که وجود مبارک امام رضا(سلام الله عليه) وقتي نام مبارک حضرت برده مي ‌شود به احترام نام حضرت بلند مي ‌شود و دست بر بالاي سر مي‌ گذارد براي همين است!؛ امام رضا اين کار را کرد! وقتي نام مبارک حضرت را در حضورش بردند، به احترام وجود مبارک وليّ عصر برخاست و دست بر بالاي سر گذاشت،[3] اين کار عادي نيست! کلّ اين جهان را اول عاقل مي‌کند، بعد عادل مي‌کند: «بأبي أنت و امّي يا حجّة الله».

منبع: پایگاه اطلاع رسانی دفتر آیت الله العظمی جوادی آملی

[1]. کتاب سليم بن قيس الهلالي، ج‏2، ص567؛ بحار الأنوار(ط ـ بيروت)، ج‏36، ص316.

[2]. الکافي(ط ـ الإسلامية)، ج1، ص25.

[3]. مستدرک سفينة البحار ج8، ص629؛ «و روي أيضاً عن مولانا الرّضا(عليه السلام) في مجلسه بخراسان، قام عند ذکر لفظة القائم و وضع يديه في رأسه الشريف وقال: اللَّهُمَّ عَجِّلْ فَرَجَهُ وَ سَهِّلْ مَخْرَجَه‏»؛ «و روی العلاّمة المامقاني في رجاله في دعبل، عن محمّد بن عبدالجبار في مشکاة الأنوار أنه لمّا قرأ دعبل قصيدته المعروفة علی الرّضا(عليه السلام) و ذکر الحجّة(عليه السلام) إلي قوله: «خروج إمام لا محالة خارج ٭٭٭ يقوم علی اسم الله والبرکات» وضع الرّضا(عليه السلام) يده علی رأسه و تواضع قائماً و دعا له بالفرج».

حوزه