به گزارش پایگاه خبری جماران، سیدمحمد صدر، در این مراسم، سخنرانی خود را با نقل قولی از امام راحل آغاز کرد که خطاب به یک سخنرانی از فخرالدین حجازی بیان شده بود مبنی بر اینکه خدا نکند من این حرف ها (حرف ها و تعریف های آقای حجازی) باورم بشود.

صدر در ادامه گفت: اگرچه چاپ این کتاب ۱۸ سال طول کشید، اما مجموعه حوزه هنری بود که باعث شد این خاطرات گفته شود. اگر کتاب جذابیتی دارد، مدیون زحمات آقای قبادی است. به‌ویژه بحث مفصلی که ایشان با من داشت تا توانست راضی ام کند کتاب از حالت روایت سنتی خارج شده و به صورت سوال و پاسخ چاپ شود.

مشاور ارشد وزیر امور خارجه افزود: من واقعا کسی نیستم، اما در موقعیت های مهم و حساسی در زمان جنگ حضور داشته و مسئولیت های مهمی داشتم. این نوشته ها و خاطرات می تواند برای خانواده ها و دیپلمات های جوانی که در جریان امور نبوده اند، یک تجربه و آموزش به‌شمار بیاید.

وی به بیان خاطره ای از شهید رجایی و اولین نشست دیپلماتیک خود پرداخت و گفت: روز ۲۴ آوریل سال ۱۳۶۰ برای اولین بار ارامنه ساکن ایران تصمیم گرفتند تظاهراتی اعتراض آمیز در مقابل سفارت ترکیه داشته باشند. این تظاهرات اما در نهایت منجر به این شد که دیپلمات های سفارت ترکیه توسط آنها گروگان گرفته شود. در همان روز سفیر ترکیه از آقای رجایی درخواست ملاقات کرد. آن دوران، زمانی بود که مرزهای ترکیه با ایران ناامن بود و گفته می شد گارد شاهنشاهی سابق در آنجا در حال آموزش برای ورود به ایران است. سفیر در آن دیدار پیغام شفاهی مکتوبی را برای آقای رجایی خواند مبنی بر اینکه اگر ایران قادر به تامین امنیت دیپلمات های ما نیست، دولت ترکیه آماده است تا یک هواپیما پر از کماندو به ایران بفرستد تا آنها را آزاد کنند.

صدر ادامه داد: آقای رجایی که در حین این دیدار به طور منظم از اخبار سفارت اطلاع پیدا می کرد، با آرامی با سفیر ترکیه صحبت کرد و گفت: دیدارهایی در این سطح به طور معمول برای هماهنگی یک هفته زمان می برد، اما برای شما این زمان به دو ساعت تقلیل یافت که نشان دهنده احترامی است که برای کشور همسایه مان قائلیم. این ماجرا نیز برای نخستین بار بود که در کشور ما رخ می داد و پلیس ما تجربه کافی برای مقابله با آن نداشت. هر چند که تظاهرات حق هموطنان ارمنی ما بود که بر اساس اطلاعی که به من دادند در نهایت نیز مساله حل شد و دیپلمات ها آزاد شدند و من هم صحبت های شما را در مورد ماجرای هواپیما و حرکتش به ایران نادیده می گیرم و به روی خودم نمی آورم که چنین حرفی از سوی شما گفته شده باشد.

همچنین درابتدای این مراسم، هدایت الله بهبودی، مدیر دفتر ادبیات انقلاب اسلامی حوزه هنری در سخنانی ضمن خیر مقدم‌گویی به حاضران اظهار داشت: اصحاب کتاب و سیاست در معدود جاهایی می توانند گرد هم جمع شوند و امیدوارم این کتاب مصداق واقعی این جمله از رهبر انقلاب باشد که اینها بچه های انقلاب هستند.

در ادامه این مراسم، مرتضی سرمدی، قائم مقام وزیر امور خارجه ضمن بیان سه دهه آشنایی خود با سید محمد صدر اظهار داشت: آقای دکتر صدر سه هفته زودتر از من در فروردین ماه سال ۶۰ به وزارت امور خارجه آمدند و آشنایی ما نیز در همانجا صورت گرفت و به خاطر برخی اشتراکات فکری به تدریج کارمان به نوعی دوستی و رفاقت صمیمی مبدل شد که تاکنون نیز ادامه دارد.

قائم مقام وزارت امور خارجه ادامه داد: آقای صدر در بیان خاطراتش تلاش کرده به هیچ وجه توجیه گر اقداماتش در زمان رخداد آن نباشد. الان نیز پخته تر و با تجربه تر شده است و با مهارت بیشتری مذاکره می‌کند. با این حال در خاطراتش تلاش نکرده تا با دیدگاه های فعلی اش کارهای سابقش را توجیه کند بلکه صمیمانه تلاش کرد تا بگوید در آن زمان به شکل دیگری فکر می کرده است.

وی در پایان اظهار امیدواری کرد: در آینده با انتشار اسناد وزارت امور خارجه اذهان عمومی نسبت به برخی عملکردهای سیاست خارجی کشور در دهه ۶۰ آگاه تر شوند، هرچند که این کتاب به مخاطبان می‌گوید که برخی عملکردهای سیاست خارجه ایران در سال های ۶۳ و ۶۴ چه مبانی داشته است.

در ادامه این مراسم، هادی سلیمان پور، رئیس مرکز آموزش و پژوهش های بین المللی وزارت امور خارجه در سخنانی اظهار داشت: تاریخ را باید طوری نقل کرد که هم حب و بغضی ایجاد نشود و هم گذر زمان غبار فراموشی بر حوادث ننشاند. نگارش تاریخ شفاهی با این دید برای ما نسل میانی انقلاب که از پدرانمان بهتر نیستیم، کاری سخت و دشوار است با این وجود آنچه که آقای صدر و گروهی از نسل ایشان به تدوین تاریخ شفاهی عصر انقلاب می رسانند، چیزی جز یادآوری جانفشانی های ملتی است که با همه وجود به میدان آمد تا به استقلال، آزادی، کرامت انسانی و مردم‌سالاری دینی برسد.

وی در ادامه خاطرات صدر را حاصل تحقیقی عالمانه دانست و گفت: آقای قبادی در کتاب خود صدر را دیپلماتی واقع‌گرا، نقادی منصف و با ظرفیت و نیز فردی صمیمی، ساده‌گو و ساده زیست یافته است. تکنیک تنظیم خاطرات نیز عالمانه است.

رئیس مرکز آموزش و پژوهش های بین المللی وزارت امور خارجه همچنین از تدوین جلد دوم خاطرات صدر شامل سال‌های حضور او در معاونت عربی و آفریقایی وزارت امور خارجه طی سال های ۸۰ و ۸۱ خبر داد.

در پایان محمد قبادی تدوین‌گر این کتاب با اشاره به آغاز تدوین خاطرات سیدمحمد صدر از سال ۷۵ در حوزه هنری گفت: من در سال ۹۰ اولین دیدارم را با آقای صدر داشتم و بنای مصاحبه های تکمیلی با ایشان را گذاشتم. چون به این مساله احساس نیاز می شد و در حین طرح سوالات نیز مسائل دیگری مطرح می شد.

منبع: ido.ir